Commentaries, Kho lưu trữ, opinion, Style
Thả diều
Thả diều
Thả diều là một hoạt động văn hóa vui nhộn trên khắp đất nước Việt Nam. Nói đến thả diều là tôi nghĩ ngay đến Dân làng Bà Dương Nội. Một làng nghề làm diều nghìn năm tuổi, thôn Bá Dương Nội, thuộc xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng, Hà Nội. Đối với người dân địa phương ở đó, thả diều là một giá trị văn hóa lâu đời. Người dân coi nghề thả diều và thả diều là niềm tự hào văn hóa ngàn năm của địa phương. Thế hệ này qua thế hệ khác của dân làng đã duy trì và bảo tồn nét văn hóa truyền thống của quê hương – Vietnam.
Với những cánh diều được làm thủ công tinh xảo hình trăng lưỡi liềm hoặc những chiếc thuyền và gắn với những chiếc sáo gỗ phát ra những giai điệu nhẹ nhàng khi gió thoảng qua. Có từ thời nhà Đinh vào thế kỷ thứ 10, làng nổi tiếng là một trong những trung tâm thả diều của Việt Nam. Nguyễn Hữu Kiêm, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Diều Hồng Hà ở Đan Phượng cho biết truyền thống thả diều của làng rất lâu đời. “Người già kể rằng ngày xưa khi trời đất giao hòa, các tiên nữ trên trời thường xuống dự lễ hội của trời đất. Nhưng một ngày kia, trời càng lúc càng cao. Các nàng tiên không thể xuống. Mọi người trên trái đất làm diều như một cách để khôi phục liên lạc với thiên đàng. Người ta gắn những chiếc sáo trúc vào những cánh diều để gọi các tiên nữ xuống trần gian lễ hội
Để biến những nguyên liệu thô thành một con diều bay uyển chuyển và mạnh mẽ đòi hỏi một kỹ thuật phức tạp và kỹ năng của một nghệ nhân. Cả diều và sáo theo truyền thống đều được làm bằng tre, một loại vật liệu được tìm thấy ở khắp các vùng quê Việt Nam. Dây diều cũng được làm bằng tre. Tre già được chọn làm khung diều, tre được làm sạch, phơi nắng sau đó ngâm nước vôi trong vài ngày để khử côn trùng. Khung được bao phủ bởi một loại giấy Dó đặc biệt. Điều này làm cho diều không thấm nước và nhẹ.
Để làm ra một cây sáo hay, người nghệ nhân phải chọn được loại tre phù hợp. Đó phải là những cây tre già đã trải qua mưa nắng, không mục nát bởi nắng nóng khắc nghiệt. Các nghệ nhân khoan lỗ trên tre. Các lỗ càng chính xác thì âm thanh càng hay.
Mỗi ngày, người ta nhìn thấy hàng nghìn con diều bay vút trên bầu trời xanh trong khu dân cư đông đúc ở Tây Bắc Hà Nội. Âm thanh của những cánh diều sáo gợi cho người ta nhớ đến vùng quê Việt Nam với cánh đồng lúa bát ngát và những chú bé thơ ru ngủ khi chăn trâu bằng âm thanh lanh lảnh của những cánh diều sáo trên bầu trời quang đãng. Diều đã trở thành một phần văn hóa của vùng quê Việt Nam.
[Flying kites] Water color on silk. 24″X36″ BeKy 1998
Thả diều không chỉ là một hoạt động vui chơi mà còn là cách để dân làng gửi lên trời cao những lời cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Cánh diều là biểu tượng của âm và dương, kết nối trời và đất. Âm thanh của sáo xua tan chướng khí và dịch bệnh. Diều tượng trưng cho sự may mắn và càng bay cao thì mùa màng bội thu. Diều cũng là người dự báo thời tiết. Anh Nguyễn Hữu Kiệm, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Diều Hồng Hà cho biết: “Nếu cánh diều bay cao trên bầu trời và tiếng sáo kêu to thì sẽ gặp mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu”.
Dân làng Bà Dương Nội tổ chức lễ hội thả diều vào ngày 15 tháng 3 âm lịch hàng năm khi gió nam tràn về.
Diều là niềm đam mê của hầu hết người dân làng Bà Dương Nội nói riêng và người Việt Nam nói chung. Không giống như những con diều Huế sặc sỡ và có nhiều hình dáng cầu kỳ, những con diều của làng này rất đơn giản, không có đuôi. Chính những cây sáo tinh tế, chứa đầy cảm xúc và tình cảm thể hiện tấm lòng của người nghệ nhân. Niềm đam mê được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đinh Văn Nam, thành viên Câu lạc bộ Diều Hồng Hà: “Hồi nhỏ, tôi thấy người già làm và thả diều. Vì vậy, tôi yêu diều. Bất cứ khi nào tôi nhìn thấy những cánh diều trên bầu trời, tôi nhớ lại tuổi thơ đầy yêu thương của mình. Tôi tự hào về làng diều ngàn năm tuổi và hạnh phúc vì làng đã ra đời. ”
Câu lạc bộ Diều đã được thành lập nhằm tạo địa điểm cho những người đam mê diều. Hàng tuần, các thành viên câu lạc bộ tụ tập để nói về cách làm một con diều hoàn hảo. Ông Nguyễn Văn Quyết, Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Diều Hồng Hà chia sẻ “Bạn bè trong và ngoài nước thích diều của chúng tôi vì chúng vừa truyền thống vừa độc đáo. Khi tôi thả diều của mình, tôi cảm thấy rất tự hào. Thả diều giúp tôi thư giãn và dạy cho tôi tính kiên nhẫn và kỹ năng.”
Cho tôi chia sẻ một ca khúc mang tên Quê hương tôi với ca sĩ tài năng Tùng Dương. Bài hát vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp của miền quê Việt Nam với lời ru của mẹ, cánh đồng lúa xanh và cánh diều bay cao trên bầu trời xanh.
[Người đóng góp: Lệ Chi, Lục Hương, Nguyễn Tiến của VOV]